(Cadn.com.vn) - “Kết quả” của chiến dịch giải cứu 22 du khách Hồng Kông bị bắt cóc ở Philippines với 8 người thiệt mạng được cho là “đáng thất vọng và thiếu chuyên nghiệp”. Theo các chuyên gia, thảm họa này có thể đã không xảy ra nếu cảnh sát Philippines “được đào tạo bài bản”.

Cuộc giải cứu thất vọng

Ngày 24-8, Trung Quốc và chính quyền đặc khu trực thuộc Hồng Kông đã chỉ trích gay gắt vụ giải cứu này. Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tuyên bố, Bắc Kinh thật sự “kinh hoàng” về vụ giải cứu “đáng thất vọng” và đã gọi điện cho người đồng cấp Philippines Alberto Romulo bày tỏ sự quan ngại sâu sắc. Trung Quốc cũng yêu cầu Philippines điều tra kỹ lưỡng và sớm đưa ra kết quả.

Trong ngày hôm qua, các bức ảnh mờ nhạt về vụ giải cứu đẫm máu tràn ngập các trang nhất báo Hồng Kông. Một số tờ báo tiếng Trung chuyển màu chủ đạo của họ sang màu đen. Các bài báo đều đồng loạt đăng lời của Trưởng đặc khu hành chính Hồng Kông, yêu cầu lời giải thích rõ ràng từ phía giới chức Philippines. “Cách họ giải quyết vụ việc, đặc biệt là hậu quả, thật đáng thất vọng”, ông Tăng Âm Quyền nói.

Trong khi đó, thân nhân các con tin vô cùng giận dữ về cách giải quyết vụ bắt cóc của giới chức Philippines. Họ chỉ trích cảnh sát nước sở tại không cương quyết và quá chậm chạp trong việc giải quyết khủng hoảng. Bà Leung, một trong những người sống sót trong vụ bắt cóc đau đớn hỏi: “Tại sao trong khoảng thời gian dài đó, không ai ở đó để cứu chúng tôi?”.

Bà cho biết, chồng bà đã dũng cảm ngăn tên bắt cóc tàn sát những con tin còn lại và đã bị bắn chết. Hai cô con gái của bà cũng lâm vào tình cảnh bi thảm này. Trong khi đó, con trai bà đang được chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện. Bà chỉ trích kịch liệt giới chức Philippines: “Ban đầu, tay súng không muốn giết chúng tôi. Anh ta chỉ bắn chúng tôi sau khi đàm phán thất bại”.

Trong thời gian giam giữ con tin, Bộ Nội vụ đã thông báo xóa mọi cáo buộc trước đó với tên bắt cóc Rolando Mendoza. Một lá thư dán kín cũng được trao cho Phó Thị trưởng Manila, ông Isko Moreno trao tận tay Mendoza. Tuy nhiên những hành động này là quá muộn. Kẻ tấn công đã mất kiên nhẫn trước sự chậm chạp của cảnh sát. Trong giờ cuối, cảnh sát không lên được bên trên xe buýt và thậm chí phải tháo lui vì súng bắn từ bên trong xe ra. Một giờ sau, cảnh sát mới lên được trên xe nhưng lúc đó, kẻ tấn công đã bị bắn chết cùng 8 trong số 15 hành khách.

Cảnh sát nỗ lực phá vỡ cửa xông lên xe. Ảnh: AFP

Thiếu năng lực

Còn giới chuyên gia đặt câu hỏi, liệu cảnh sát Philippines có được huấn luyện để đối phó với các tình huống như vậy hay không. AFP dẫn lời Frederic Gallois, người từng chỉ huy một đơn vị giải cứu con tin của Pháp nói rằng, hành động của cảnh sát Philippines “thiếu chuẩn bị và nguy hiểm”. Theo ông Gallois, cảnh sát đã “không có trang thiết bị cần thiết và thiếu kỹ năng”.

Một số tờ báo ở Hồng Kông đều bày tỏ tiếc nuối khi cảnh sát Philippines đánh mất cơ hội chấm dứt vụ bắt cóc sớm hơn, trong đó bao gồm có lần tên bắt cóc đứng ở cửa xe buýt vẫy tay. Theo tờ kinh tế Hồng Kông Economic Journal: “Một nhóm đông cảnh sát đã không thể lên được chiếc xe buýt sau khi đã bao vây nó cả gần nửa giờ. Sự thiếu chuyên nghiệp và thiếu kế hoạch chiến lược đáng sợ đã khiến giới quan sát tức giận và vô cùng buồn. Thảm họa này lẽ ra có thể tránh được”.

Trong khi đó tờ Standard cho rằng, giới chức Philippines phải chịu trách nhiệm về vụ việc. “Điều gì đã khiến sự việc trở nên tồi tệ đến vậy. Tay súng đã nói gì với cảnh sát trong cuộc đàm phán. Và phản ứng của cảnh sát là gì. Chính quyền Hồng Kông phải yêu cầu Manila cung cấp câu trả lời cho những câu hỏi này”. Còn tờ Ming Pao giật tít đề, “Cảnh sát Philippines hoàn toàn không đủ năng lực”.

Cảnh báo đen

Chính quyền Hồng Kông cũng đã ban bố “Cảnh báo Du lịch xuất ngoại Đen” - mức cảnh báo cao nhất - đối với Philippines, khuyến cáo công dân không nên tới quốc gia này, đồng thời kêu gọi các du khách Hồng Kông đang có mặt tại Philippines trở về nước sớm nhất có thể. Các nhóm du lịch cũng cho biết, sẽ hủy tất cả các chuyến đi đã được lên kế hoạch đến Philippines.

Nhóm bị bắt cóc gồm 22 người Hồng Kông (Trung Quốc), 3 người Philippines là lái xe, một hướng dẫn viên và một thợ chụp ảnh. 9 người được thả sau thương lượng ban đầu. Lái xe sau đó chạy thoát để lại 15 con tin trên xe cho tới phút cuối cùng. Vụ việc kết thúc khi 8 người Hồng Kông thiệt mạng và 7 người khác bị thương. Kẻ bắt cóc - cựu sĩ quan cảnh sát 55 tuổi, Rolando Mendoza bị cảnh sát bắn chết. Mendoza là một trong 5 sĩ quan cảnh sát bị sa thải năm 2008 do cáo buộc buôn lậu ma túy, cướp giật, tống tiền và bị mất luôn khoản trợ cấp hưu trí. Tuy nhiên, Mendoza luôn tuyên bố vô tội.

Ngay sau khi cuộc giải cứu kết thúc, Hồng Kông đã phái một máy bay chở các quan chức, thân nhân của các con tin, các bác sĩ tâm lý cùng nhiều thiết bị y tế tới Manila. Vào rạng sáng hôm qua, chiếc máy bay này đã đến thủ đô Manila. Hồng Kông cũng treo cờ rủ để tang các nạn nhân thiệt mạng. Các sàn giao dịch chứng khoán dừng một phút mặc niệm trong phiên mở màn giao dịch ngày 24-8.

Trong khi đó, tại Philippines, ngay sau cuộc gặp với các sĩ quan cảnh sát để họp bàn về cuộc khủng hoảng con tin vào hôm qua, Tổng thống Philippines Benigno Aquino III cam kết sẽ tổ chức điều tra kỹ lưỡng vụ việc này. Ông Aquino III cũng gửi lời xin lỗi tới Trưởng đặc khu Hồng Kông Tăng Âm Quyền đồng thời bày tỏ chia buồn tới gia đình của các nạn nhân xấu số và cam kết sẽ hỗ trợ họ vượt qua cơn khủng hoảng này.

Tuy nhiên, ông Aquino biện hộ cho hành động của cảnh sát rằng, kẻ bắt cóc không cho thấy biểu hiện muốn tiêu diệt con tin. Thế nhưng khi được hỏi liệu ông có hoàn toàn hài lòng với cảnh sát hay không, ông Aquino nói: “Làm sao có thể hài lòng được khi đã có người thiệt mạng”. Trong khi đó, theo AFP, cảnh sát Philippines hôm qua cũng đã thừa nhận, họ đã phạm sai lầm ngớ ngẩn khi kết thúc vụ bắt cóc bằng... 8 mạng người.

Thanh Văn